Defensie kan er niet voor kiezen om de bouw van vier nieuwe onderzeeboten in Nederlandse handen te houden. Er is voor dit wapensysteem ‘geen zelfbouwend vermogen’ meer. Dat zei staatssecretaris Barbara Visser tegen coalitiepartijen die graag nu al kiezen voor het Zweeds-Nederlandse verbond van Saab en Damen Shipyards.
ARNOUT BROUWERS
Nederland houdt vast aan de competitie tussen drie buitenlandse consortia. Deze hebben allemaal een Nederlandse partner. Het gaat om het Franse Naval , het Duitse TKMS en het Zweedse Saab (met Damen Shipyards). De vurige wens van coalitiepartijen VVD, CDA en ChristenUnie om de ontwikkeling van onderzeeboten in Nederlandse handen te houden, gaan niet in vervulling.
Visser: ‘Als er een Nederlandse ontwerper en bouwer was geweest of een zelfbouwende onderzeebootindustrie, dan hadden we daar aangeklopt.’ Sadet Karabulut (SP) : ‘Dat hadden de heren even gemist.’ Volgens Visser blijft de meervoudige aanbesteding de beste manier om uit te komen bij de ‘beste boot, voor de beste prijs, met maximale Nederlandse betrokkenheid’. Dat gaat dan vooral over de ‘gouden driehoek’ van overheid, kennisinstellingen en het bedrijfsleven.
Visser wil dat die ‘gouden driehoek’ betrokken is bij het ontwerp en de bouw van de onderzeeboten zodat ‘wij zelf de instandhouding kunnen doen’ na de bouw. Onderzeeboten hebben een lang leven en moeten verschillende keren worden aangepast.
De keuze voor Saab-Damen verzekert volgens de coalitiepartijen dat de onderzeeboten in Nederland worden gebouwd. Daarbij speelt enige weerzin mee, tegen vooral het Franse Naval, dat volgens sommige bronnen op het Binnenhof openlijk speculeert op de ‘sanering’ van de Europese maritieme industrie. Stoffers (SGP): ‘We lopen het risico dat die boten in Frankrijk of Duitsland gebouwd worden.’
Salima Belhaj van D66 noemt de zienswijze van haar coalitiegenoten en Stoffers ‘ridicuul’ en ‘mosterd na de maaltijd’. Naar de rol van het politieke steekspel achter de schermen blijft het gissen, net zoals naar de te verwachten kosten. Nederland werkt op defensiegebied steeds inniger samen met Frankrijk en Duitsland.
Wel zeker sinds deze week is dat Damen de twee te vervangen M-fregatten gaat bouwen. Deze kunnen ook met laserwapens uitgerust. Het kabinet hakt in 2022 de knoop door over de onderzeeboten, waarvan de eerste in 2028 gereed moet zijn.
Dit bericht is gepubliceerd in de Volkskrant van 26 juni 2020