Vier fabrikanten strijden om de grootste militaire order sinds de JSF: vier nieuwe onderzeeboten. Op de wapenbeurs in Rotterdam lieten ze zich van hun beste kant zien. Maar wat als een oude rot uit het vak het voor het zeggen had? Veteraan Johan Kragten kiest zijn favoriet.
Hij is al 16 jaar met pensioen, maar als het over onderzeeboten gaat weet Johan Kragten uit Den Helder echt wel waar hij over praat. Een kwart eeuw werkte hij onder water. Van 1969 tot 1994 spioneerde hij onder meer de Russen. Sinds enkele jaren is hij nauw betrokken bij het kleine museum van de onderzeedienst waar hij vooral rondleidingen geeft op een historische boot. Als hij dan op de wapenbeurs in Ahoy zo tussen de aller-modernste exemplaren rond scharrelt, begint het toch wel weer te kriebelen, moet hij toegeven. ,,Was ik maar dertig jaar later geboren. Wat een mooie spullen allemaal’’ zegt hij terwijl hij zich vergaapt aan de gelikte presentaties en replica’s waarmee de bedrijven de miljardenorder proberen binnen te hengelen. Verdwenen is de tijd dat matrozen met zijn tweeën in een bedje moesten slapen, valt Kragten op. Iedereen heeft nu zijn eigen plek. De nieuwste generatie onderzeeboten kan zelfs toe met bijna de helft minder personeel dan de 60 tot 70 mannen waar hij vroeger mee op zee zat, blijkt uit het aanbod dat de vier fabrikanten inmiddels aan Nederland hebben gedaan. Het gaat om het Spaanse Navantia, het Duitse ThyssenKrupp Marine Systems (TKMS), het Franse Naval Group en de Nederlands/Zweedse combinatie Damen/Saab. En hoewel de onderzeeboten van alle kandidaten er op het oog allemaal uitzien als een grote zwarte sigaar, sommen de fabrikanten feilloos op waarom zij de beste deal voor Nederland zijn. Maar als Kragten het voor het zeggen had, dan wist hij het wel; Damen/Saab zou van hem de mega-order krijgen. Want dit ontwerp ziet er niet alleen heel goed uit, het is ook een boost voor de Nederlandse marinebouw. En Kragten is nu eenmaal ook beetje chauvinistisch.
Damen/Saab
Sommige onderzeeboten zijn rond aan de buitenzijde, maar dit ontwerp is juist hoekig. Daarmee claimt het bedrijf dat ze nog moeilijker zijn te detecteren voor vijandelijke schepen. Ook de bouwwijze is bijzonder. De complete binnenzijde staat op een rails en kan zo uit boot worden gehaald. Daarmee kan de marine gemakkelijk blijven vernieuwen en later over de modernste systemen blijven beschikken. Ook bijzonder: mariniers die speciale operaties uitvoeren moeten nu nog één voor één de onderzeeboot verlaten: in dit ontwerp kan dat met acht man tegelijk, plus hun spullen. Tel daarbij op dat deze boot mede door een Nederlandse fabrikant wordt gemaakt en voor Johan Kragten is er voor hem geen twijfel mogelijk. Dit is de beste optie voor Nederland.
TKMS
Technologisch gezien de beste en de meest betrouwbare partner, vinden de Duitsers in elk geval zelf. Want sinds de jaren zestig hebben ze al meer dan 160 onderzeeboten afgeleverd. Elke nieuwe generatie wordt nog meer onzichtbaar omdat ze een truc hebben bedacht om bijvoorbeeld het magnetische veld van de boten zo klein mogelijk te houden. Dit maakt ze bijzonder moeilijk te vinden voor helikopters. Ook gebruiken zij een unieke aandrijving met brandstofcellen waarbij geen uitlaatgassen vrij komen. Hierdoor kunnen ze een aantal weken onder water kunnen blijven. Optioneel is een wapensysteem te leveren waarmee ze helikopters uit de lucht kunnen schieten zonder dat ze zelf hun positie verraden. De meeste huidige onderzeeboten moeten nu snel wegvaren of diep zinken om niet gedetecteerd te worden.
Naval Group
Als Naval Group één bijzondere eigenschap van hun boten moeten noemen dan is het wel dat dit de beste zijn is het gevecht met andere onderzeeboten. Ook op hogere snelheden maken hun exemplaren minder geluid dan een wasmachine en dat doet geen enkele andere fabrikant hen na, claimen ze. Zo kun je dus niet alleen de vijand opsporen maar ook ongemerkt dichterbij komen om het uit te schakelen. Indrukwekkend, vindt ook Kragten. Ook hebben ze een bijzonder systeem bedacht om inkomende explosieven te ‘foppen’ en naar een nepdoel te sturen.
Lees verder en bekijk de video via Algemeen dagblad