Mijnenbestrijding: Nederlandse industrie voor 30 jaar buitenspel

Onbegrip, ergenis en frustratie voerden de boventoon in de reacties na de bekendmaking van het Franse consortium als winnaar. Dat was te verwachten, maar of het terecht is is een tweede. Naval Group en consorten kwam volgens Defensie op alle fronten als beste uit de vergelijking. Toch ligt het allemaal wat gecompliceerder dan alleen het verlies van de aanbesteding. Marineschepen.nl heeft sinds de bekendmaking geen contact gehad met de Nederlandse industrie of vertegenwoordigers ervan, noch met winnaars Naval Group, maar de eerste prangende vragen kunnen al wel beantwoord worden. 

1. Waarom worden die mijnenjagers niet gewoon in Nederland gebouwd?
Omdat is besloten dat dit project Europees werd aanbesteed. Dat is niet verplicht bij militaire projecten, want hier is een uitzondering voor gemaakt. Een van de redenen om dat toch te doen is dat België daar eerder positieve ervaringen mee had (patrouillevaartuigen Pollux en Castor) en dat Nederland met de vervanging van de fregatten en onderzeeboten bij de Defensie Materieel Organisatie (DMO) onvoldoende capaciteit had om een ontwerp te maken en een werf te selecteren. Daarnaast heeft België geen nieuwbouwwerf meer die dit had kunnen oppakken en zou België dan voor de vraag komen of zij de opdracht dan rechtstreeks aan het Nederlandse Damen zouden gunnen.

De aanbesteding werd eind november 2017 bekend gemaakt op het symposium van de belangenbehartiger van de Nederlandse defensie industrie, NIDV. Toen werd tijdens een half uur durende presentatie direct duidelijk gemaakt dat de opdracht niet zomaar aan een Nederlandse werf gegund zou worden. Dat was dus het moment geweest om te ageren, al werd destijds op social media en in de reactie onder het artikel van Marineschepen.nl al de nodige onvrede geuit.

Dan nog is de vraag: waarom heeft Nederland in deze aanbesteding niet alsnog de opdracht aan een Nederlandse werf gegund? Tja, zo werkt dat niet. België had de leiding, Nederland had ingestemd met een Europese aanbesteding, dus dan moet je de regels volgen. Volgens staatssecretaris Barbara Visser is er een hele scoringsmethode gebruikt om de aanbiedingen te kunnen vergelijken en kwam Naval Group als beste uit de bus. Je kan de EU er de schuld niet van geven en het is maar de vraag hoeveel invloed Nederlandse politici hebben gehad op dit besluit. Je kan de Nederlandse politiek hooguit verwijten dat niet veel eerder begonnen is met de vervanging van de mijnenjagers, al stond de periode t/m 2013 in het teken van bezuinigingen. 

Lees verder op Marineschepen.nl