Kabinet maakt geen duidelijke keuze bij aanschaf onderzeeboten; Spanjaarden vallen af

Voor de bouw van vier nieuwe onderzeeboten zijn nog drie partijen in de race. Van de vier eerder geselecteerde kandidaat-werven is het Spaanse Navantia afgevallen. Dat heeft staatssecretaris Barbara Visser vrijdagmiddag in een brief aan de Tweede Kamer laten weten.

De strijd om de megaorder van €3,5 mrd voor de vervanging van de onderzeeërs in de Walrus-klasse, gaat nu tussen de Nederlands-Zweedse combinatie Damen-Saab, het Franse staatsbedrijf Naval met als partner Royal IHC, en het Duitse Thyssen Krupp Marine Systems (TKMS). Een definitieve beslissing valt vermoedelijk pas in 2022.

‘Geen van de aanbieders stak er met kop en schouders boven uit’, zei vice-premier Hugo de Jonge vrijdag na afloop van de ministerraad. ‘Bij alle drie is werk aan de winkel om het bod beter te maken.’

Nederlandse banen

De Nederlandse defensie-industrie reageerde teleurgesteld op het uitstellen van een definitieve keuze. ‘Door nu geen duidelijke keuze te maken, laat het kabinet de Nederlandse maritieme industrie nog langer in onzekerheid over wie de nieuwe onderzeeboten mag gaan bouwen’, stelde branche-organisatie Netherlands Maritime Technology (NMT). ‘De vertraging die door dit besluit dreigt te ontstaan zet het Nederlandse maritieme bedrijfsleven op achterstand en zorgt voor nog hogere aanloopkosten.’

Ook de Nederlandse Industrie voor Defensie en Veiligheid (NIDV), de belangenbehartiger van de Nederlandse veiligheidsindustrie, is ontevreden. ‘Met uitstel laat het kabinet zien dat het niet hardop durft te kiezen voor Nederlandse industriële innovatie en Nederlandse banen’, aldus NIDV-directeur Ron Nulkes.

Met het stellen van internationale concurrentie voor de onderzeeboten zet het kabinet de Nederlandse industriepositie op de Europese defensiemarkt onder druk, meent Nulkes. ‘Grote Europese landen met onderzeeboten hebben nog nooit buitenlandse partijen mee laten dingen bij de aanschaf daarvan. Zij vinden de technologie te cruciaal om deze buiten de landsgrenzen te brengen. Dit mag voor Nederland niet anders zijn.’

Dolfijn en Zeeleeuw

Defensie, de maritieme industrie en een meerderheid in de Tweede Kamer hebben een duidelijke voorkeur voor Saab-Damen. De Zweeds-Nederlandse combinatie zou de beste garanties geven dat de Nederlandse industrie een grote rol krijgt bij de bouw en het onderhoud van de onderzeeërs. Zo wil Damen de boten gedeeltelijk in Vlissingen gaan bouwen. Begin oktober maakten Damen en vier vakbonden bovendien afspraken over onder andere de inzet van Nederlands personeel en het gebruik van Nederlandse productielocaties.

Toch komt het uitstel niet als een verrassing, zo berichtte het FD afgelopen maandag al. Binnen het kabinet spelen nog andere belangen die een snelle keuze voor Saab-Damen bemoeilijken. Zo is het ministerie van Financiën beducht voor grote financiële risico’s. Buitenlandse Zaken en Algemene Zaken willen op hun beurt de relaties met de Fransen (Naval) en Duitsers (TKMS) goed houden.

Lees verder op FD.nl