De moord op Khashoggi is heus erg, maar miljardendeals met de Saudiërs stopzetten, daar peinst Spanje niet over. De belangen voor de werkgelegenheid op de scheepswerf in Andalusië zijn te groot.
“Als ik werkelijk de mensenrechten kon beschermen door deze boten níet te bouwen nam ik morgen ontslag. Maar zo simpel ligt het niet”, vertelt ingenieur Enrique Martínez (61) uitkijkend over de baai van Cádiz in Andalusië. Achter de wapenopslag van de Spaanse marine staan de loodsen van Navantia, al ruim veertig jaar zijn werkgever.
De scheepsbouwer tekende begin november een belangrijk contract voor de bouw van vijf korvetten, kleine fregatten, voor Saudi-Arabië. Daar zijn 1,8 miljard euro en zesduizend directe- en indirecte banen mee gemoeid. Het is volgens persbureau Reuters het eerste militaire contract dat de Arabische hoofdstad Riyadh afsloot met een land sinds de geruchtmakende moord op de journalist Jamal Khashoggi door een Saudisch liquidatieteam.
Na de moord op de journalist in het Saudisch consulaat in Istanbul vorige maand kreeg het land felle internationale kritiek te verduren. Terwijl Duitsland en Noorwegen uit protest de (toekomstige) wapenexport naar Saudi-Arabië staakten, zette Spanje door. Waarmee het onder meer de lijn van de VS, het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk volgt. De militaire industrie is belangrijk voor Spanje, dat volgens het Stockholm International Peace Research Institute in de top tien van ‘s werelds grootste wapenexporteurs staat.
Met zijn grijze baard, leren jack en Palestina-sjaal heeft Navantia-ingenieur Martínez meer weg van een vredesactivist dan een wapenbouwer. Zijn vakbond en hijzelf veroordelen bovendien onomwonden mensenrechtenschendingen waar Saudi-Arabië voor verantwoordelijk is. “Maar als Europa ons niet tegenhoudt, waarom zouden wij het dan aan de concurrent overlaten?”, zegt Martínez. “Ik hoop dat de Spaanse regering een even afgewogen keuze maakt over de wapenhandel met Saudi-Arabië als de professionaliteit die ik in bouw van de boten steek”.
Saudi-Arabië dreigde in september nog van de deal af te zien als Spanje niet over de brug kwam met vierhonderd bestelde precisiebommen. De linkse regering in Madrid dreigde de levering te bevriezen, vanwege het conflict in Jemen waar de Saudiërs bij betrokken zijn, maar haalde bakzeil. “Saudi-Arabië beschouwt de handelsrelaties als één geheel”, concludeerde de Spaanse minister van buitenlandse zaken Borrell. Want naast de korvetten-deal stond opeens ook de lucratieve hogesnelheidslijn, die mede door de Spaanse spoorwegen wordt aangelegd tussen Medina en de heilige stad Mekka, op de helling. Vrijwel de gehele lokale- en landelijke Spaanse politiek schaarde zich vervolgens zonder veel morren achter de korvetten-deal.
In de armlastige baai van Cádiz (600 duizend inwoners) is Navantia een van de belangrijkste werkgevers. De autonome regio Andalusië, waar de stad ligt, heeft ondanks de rap groeiende Spaanse economie een van de hoogste werkloosheidcijfers van Spanje. “Een lasser bij Navantia kan 1500 euro netto verdienen, dat is hier een regelrecht fortuin”, vertelt Paco Cuesta woordvoerder van vakbond CCOO.
Lees verder op